Büyük İskender, küçük yaşta hem entelektüel hem de askerî eğitim aldı. Babası II. Filip, onun eğitimi için dönemin en büyük filozoflarından Aristoteles’i görevlendirdi. Aristoteles'ten felsefe, mantık, bilim, edebiyat ve siyaset eğitimi alan İskender, aynı zamanda Homeros’un İlyada destanını çok sever ve yanında taşırdı.
Kariyer Adımları ve Askerî Başarıları
- Tahta Çıkışı (M.Ö. 336): Babası II. Filip suikasta uğrayınca, İskender henüz 20 yaşında kral oldu. Önce Yunan şehir devletlerinin bağlılıklarını sağladı.
- Pers Seferi (M.Ö. 334): Büyük İskender’in en büyük hedefi Pers İmparatorluğu'nu fethetmekti. Bu amaçla Anadolu’dan Asya seferine başladı.
- İssos Savaşı (M.Ö. 333): Pers kralı III. Darius’u mağlup etti. Bu zaferle Suriye ve Filistin'e hâkim oldu.
- Mısır’ın Fethi ve İskenderiye'nin Kuruluşu: Mısır’a girerek halk tarafından kurtarıcı olarak karşılandı. Burada "Tanrı'nın oğlu" ilan edildi ve İskenderiye şehrini kurdu (bugünkü Mısır'daki İskenderiye).
- Gaugamela Savaşı (M.Ö. 331): Pers ordularını kesin bir yenilgiye uğrattı. Darius kaçtı, İskender ise Babil, Perspolis ve Susa gibi başkentleri ele geçirdi.
- Hindistan Seferi: Hindistan’a kadar ilerledi ancak askerlerinin yorgunluk ve isyanı nedeniyle daha ileri gitmedi. Dönüşte Babil'e geldi.
Ölümü ve Mirası
Büyük İskender, Babil’de 32 yaşında gizemli bir hastalık sonucu hayatını kaybetti. Ölüm nedeni kesin olarak bilinmese de sıtma, içki zehirlenmesi ya da suikast gibi teoriler vardır.
İskender'in ölümüyle birlikte imparatorluk generalleri arasında bölündü ve Diyadoklar Savaşları başladı. Ancak onun fethettiği coğrafyalarda Helenistik kültür yayıldı. Yani Yunan kültürü ile Doğu'nun gelenekleri harmanlandı.
Özel Hayatı ve Kişiliği
- Evlilikleri: Büyük İskender, farklı kültürlerle kaynaşma politikası izleyerek Persli kadınlarla evlendi. En bilinen eşi Roksana’dır (Sogdiana prensesi).
- Karakteri: Cesur, lider ruhlu, stratejik zekâya sahipti. Aynı zamanda sanat, bilim ve felsefeye büyük ilgi duyardı.
- Atı Bukefalos: İskender’in çocukluğundan beri yanından ayırmadığı ünlü atı. Ölümünden sonra onun adına bir şehir kurdu (Bukefala – Hindistan’da).
Tarihteki Etkisi ve İlginç Bilgiler
- İskenderiye Kütüphanesi’nin Temelleri: Onun kurduğu şehirlerden biri olan İskenderiye, daha sonra antik dünyanın en büyük bilgi merkezine dönüşmüştür.
- Paralarının Üzerinde Tanrı Gibi Tasvir Edilmiştir.
- Napolyon, Sezar gibi liderler İskender'i örnek almıştır.
- Ölmeden önce imparatorluğu “en güçlüsüne” bırakın demiştir.
- Yalnızca 12 yıl gibi kısa bir sürede 70’ten fazla şehir kurmuştur.
Neden Hâlâ Hatırlanıyor?
Büyük İskender, genç yaşta dünya tarihini değiştirmiş, askeri strateji, kültürel etki ve liderlik anlamında eşsiz bir miras bırakmıştır. Onun döneminde şekillenen Helenistik Dönem, bilim, sanat, din ve felsefenin doğu-batı arasında yayılmasını sağlamıştır. Hem Doğu'nun hem Batı'nın tarihinde unutulmaz bir figür olarak yer almaktadır.
